مسأله1245. براي پنج چيز بعد از سلام نماز، انسان بايد دو سجده سهو به دستوري كه بعداً گفته ميشود به جا آورد:
اول ـ آن كه در بين نماز، سهواً حرف بزند.
دوم ـ جايي كه نبايد سلام نماز را بدهد، مثلاً در ركعت اول سهواً سلام بدهد.
سوم ـ آن كه يك سجده را فراموش كند.
چهارم ـ آن كه تشهد را فراموش كند بنابراحتياط.
پنجم ـ آن كه در نماز چهار ركعتي بعد از سجده دوم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت، و اگر در جايي كه بايد بايستد، مثلاً موقع خواندن حمد و سوره اشتباهاً بنشيند، يا در جايي كه بايد بنشيند، مثلاً موقع خواندن تشهد اشتباهاً بايستد، بنابر احتياط بايد دو سجده سهو به جا آورد؛ بلكه براي هر چيزي كه در نماز اشتباهاً كم يا زياد كند، احتياط مستحب آن است كه دو سجده سهو بنمايد، و احكام اين چند صورت در مسائل آينده گفته ميشود.
مسأله1246. اگر انسان اشتباهاً يا به خيال اين كه نمازش تمام شده حرف بزند، بايد دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله1247. براي حرفي كه از آهكشيدن و سرفه پيدا ميشود، سجده سهو واجب نيست، ولي اگر مثلاً سهواً آخ يا آه بگويد، بايد سجده سهو نمايد.
مسأله1248. اگر چيزي را كه غلط خوانده دوباره به طور صحيح بخواند، براي دوبارهخواندن آن سجده سهو واجب نيست.
مسأله1249. اگر در نماز سهواً چند كلمه حرف بزند و تمام آنها يك مرتبه حساب شود، دو سجده سهو بعد از سلام نماز كافي است.
مسأله1250. اگر سهواً تسبيحات اربعه را نگويد، يا بيشتر از سه مرتبه بگويد، احتياط مستحب آن است كه بعد از نماز دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله1251. اگر در جايي كه نبايد سلام نماز را بگويد سهواً بگويد:
اَلسَّلاَمُ عَلَيْنَا وَ عَلی عِبَادِ اللهِ الصّالِحين
يا بگويد:
اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكَاتُه
بايد دو سجده سهو بنمايد، و همچنين اگر سهواً مقداري از اين دو سلام را بگويد بايد دو سجده سهو بنمايد، ولي اگر سهواً بگويد:
اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ اَيُّهَا النَّبِيُّ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَكَاتُه
احتياط مستحب آن است كه دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله1252. اگر در جايي كه نبايد سلام دهد، اشتباهاً هر سه سلام را بگويد، دو سجده سهو كافي است.
مسأله1253. اگر يك سجده يا تشهد را فراموش كند و پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد، بايد برگردد و به جا آورد، و بعد از نماز بنابر احتياط واجب براي ايستادن بيجا، دو سجده سهو بنمايد.
مسأله1254. اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد كه يك سجده يا تشهد را از ركعت پيش فراموش كرده، بايد بعد از سلام نماز، سجده يا تشهد را قضا نمايد، و بعد از آن دو سجده سهو به جا آورد.
مسأله1255. اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمداً به جا نياورد، معصيت كرده ولي نماز باطل نميشود، و واجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد؛ و چنانچه سهواً به جا نياورد، هر وقت يادش آمد بايد فوراً انجام دهد.
مسأله1256. اگر شك دارد كه سجده سهو بر او واجب شده يا نه، لازم نيست به جا آورد.
مسأله1257. كسي كه شك دارد، مثلاً دو سجده سهو بر او واجب شده يا چهار تا، اگر دو سجده بنمايد كافي است.
مسأله1258. اگر بداند يكي از دو سجده سهو را به جا نياورده، و تدارك ممكن نباشد، و يا بداند سهواً سه سجده سهو كرده، بايد دوباره دو سجده سهو بنمايد.