مسأله967. قیام در موقع گفتن تكبیرة الاحرام و قیام پیش از ركوع -كه آن را قیام متصل به ركوع میگویند- ركن است، ولی قیام در موقع خواندن حمد و سوره و قیام بعد از ركوع ركن نیست، و اگر كسی آن را از روی فراموشی ترك كند، نمازش صحیح است.
مسأله968. واجب است پیش از گفتن تكبیر و بعد از آن مقداری بایستد تا یقین كند كه در حال ایستادن تكبیر گفته است.
مسأله969. معنای قیام متصل به ركوع این است كه از حال قیام به ركوع برود. بنابر این اگر ركوع را فراموش كند و بعد از حمد و سوره بنشیند و یادش بیاید كه ركوع نكرده، باید بایستد و به ركوع رود، و اگر بدون این كه بایستد به حال خمیدگی به ركوع برگردد، چون قیام متصل به ركوع را به جا نیاورده، نماز او باطل است.
مسأله970. موقعی كه برای تكبیرة الاحرام یا قرائت ایستاده است، باید بدن را حركت ندهد و به طرفی خم نشود و به جایی تكیه نكند، ولی اگر از روی ناچاری باشد، یا در حال خمشدن برای ركوع پاها را حركت دهد، اشكال ندارد.
مسأله971. اگر موقعی كه ایستاده، از روی فراموشی بدن را حركت دهد یا به طرفی خم شود یا به جایی تكیه كند، اشكال ندارد، ولی در قیام موقعگفتن تكبیرة الاحرام و قیام متصل به ركوع اگر از روی فراموشی هم باشد، بنابر احتیاط مستحب، نماز را تمام كند و دوباره بخواند.
مسأله972. احتیاط واجب آن است كه در موقع ایستادن، هر دو پا روی زمین باشد، ولی لازم نیست سنگینی بدن روی هر دو پا باشد، و اگر روی یك پا هم باشد، اشكال ندارد.
مسأله973. كسی كه میتواند درست بایستد، اگر پاها را خیلی باز بگذارد به حدی كه به او ایستاده نگویند، نمازش باطل است.
مسأله974. موقعی كه انسان در نماز مشغول خواندن چیزی است حتی موقع گفتن ذكرهای مستحبی نماز، باید بدنش آرام باشد، و در موقعی كه میخواهد كمی جلو یا عقب رود، یا كمی بدن را به طرف راست یا چپ حركت دهد، باید چیزی نگوید ولی «بِحَوْلِ اللهِ وَ قُوَّتِهِ أَقوُمُ وَ أقْعُدُ» را باید در حال برخاستن بگوید.
مسأله975. اگر در حال حركت بدن ذكر بگوید، مثلاً موقع رفتن به ركوع یا رفتن به سجده تكبیر بگوید، چنانچه آن را به قصد ذكری كه در نماز دستور دادهاند بگوید، باید احتیاطاً نماز را دوباره بخواند، و اگر به این قصد نگوید، بلكه بخواهد ذكری گفته باشد نماز صحیح است.
مسأله976. حركتدادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سوره اشكال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است كه آنها را هم حركت ندهد.
مسأله977. اگر موقع خواندن حمد و سوره، یا خواندن تسبیحات بیاختیار به قدری حركت كند كه از حال آرامبودن بدن خارج شود، احتیاط واجب آن است كه بعد از آرامگرفتن بدن، آنچه را در حال حركت خوانده دوباره بخواند.
مسأله978. اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود، باید بنشیند، و اگر از نشستن هم عاجز شود، باید بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته، باید چیزی نخواند.
مسأله979. تا انسان میتواند ایستاده نماز بخواند، نباید بنشیند، مثلاً كسی كه در موقع ایستادن، بدنش حركت میكند یا مجبور است به چیزی تكیه دهد، یا بدنش را كج كند، یا خم شود یا پاها را بیشتر از معمول باز بگذارد، باید به هر طور كه میتواند بایستد و نماز بخواند، ولی اگر به هیچ قسم حتی مثل حال ركوع هم نتواند بایستد، باید راست بنشیند و نشسته نماز بخواند.
مسأله980. تا انسان میتواند بنشیند نباید خوابیده نماز بخواند، و اگر نتواند راست بنشیند، باید هر طور كه میتواند بنشیند، و اگر به هیچ قسم نمیتواند بنشیند، باید به طوری كه در احكام قبله گفته شد، به پهلوی راست بخوابد، و اگر نمیتواند به پهلوی چپ، و اگر آن هم ممكن نیست به پشت بخوابد، به طوری كه كف پاهای او رو به قبله باشد.
مسأله981. كسی كه نشسته نماز میخواند، اگر بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بایستد، و ركوع را ایستاده به جا آورد، باید بایستد، و از حال ایستاده به ركوع برود و اگر نتواند، باید ركوع را هم نشسته به جا آورد.
مسأله982. كسی كه خوابیده نماز میخواند، اگر در بین نماز بتواند بنشیند باید مقداری را كه میتواند، نشسته بخواند، و نیز اگر میتواند بایستد، باید مقداری را كه میتواند، ایستاده بخواند ولی تا بدنش آرام نگرفته، باید چیزی نخواند.
مسأله983. كسی كه نشسته نماز میخواند، اگر در بین نماز بتواند بایستد باید مقداری را كه میتواند، ایستاده بخواند ولی تا بدنش آرام نگرفته، باید چیزی نخواند.
مسأله984. كسی كه میتواند بایستد اگر بترسد كه به واسطه ایستادن، مریض شود یا ضرری به او برسد، میتواند نشسته نماز بخواند، و اگر از نشستن هم بترسد، میتواند خوابیده نماز بخواند.
مسأله985. اگر انسان احتمال بدهد كه تا آخر وقت بتواند ایستاده نماز بخواند، بنابر احتیاط لازم باید نماز را تأخیر بیندازد. پس اگر نتوانست بایستد، در آخر وقت مطابق وظیفهاش نماز به جا آورد.
مسأله986. مستحب است در حال ایستادن، بدن را راست نگهدارد، شانهها را پایین بیندازد، دستها را روی رانها بگذارد، انگشتها را به هم بچسباند، جای سجده را نگاه كند، سنگینی بدن را به طور مساوی روی دو پا بیندازد، با خضوع و خشوع باشد، پاها را پس و پیش نگذارد، اگر مرد است پاها را از سه انگشت باز تا یك وجب فاصله دهد، و اگر زن است پاها را به هم بچسباند.