مسأله 1734. كسی كه به واسطه پیری نمیتواند روزه بگیرد یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی در صورت دوم باید برای هر روز یك مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، بلكه در صورت اول نیز بنابر احتیاط لازم، یك مد طعام بدهد.
مسأله 1735. كسی كه به واسطه پیری روزه نگرفته، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، قضای روزههایی را كه نگرفته، بنابر احتیاط مستحب به جا آورد.
مسأله 1736. اگر انسان مرضی دارد كه زیاد تشنه میشود و نمیتواند تشنگی را تحمل كند، یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست؛ ولی در صورت دوم و بلكه در صورت اول هم بنابر احتیاط لازم باید برای هر روز یك مد گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، و احتیاط مستحب آن است كه بیشتر از مقداری كه ناچار است آب نیاشامد، و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد روزههایی را كه نگرفته قضا نماید.
مسأله 1737. زنی كه زاییدن او نزدیك است و روزه برای حملش یا برای خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و در صورت اول، باید برای هر روز بنابر احتیاط لازم یك مد طعام به فقیر بدهد؛ ولی اگر روزه برای خودش ضرر دارد، رعایت این احتیاط لازم نیست اگر چه بهتر است، و روزههایی را كه نگرفته، باید قضا نماید.
مسأله 1738. زنی كه بچه شیر میدهد و شیر او كم است؛ چه مادر بچه، یا دایه او باشد، یا بیاجرت شیر دهد، اگر روزه برای بچه یا برای خودش ضرر دارد روزه بر او واجب نیست، و در صورت اول باید برای هر روز یك مد طعام به فقیر بدهد، و در هر دو صورت روزههایی را كه نگرفته باید قضا نماید، ولی اگر كسی پیدا شود كه بیاجرت بچه را شیر دهد، یا برای شیردادن بچه از پدر یا مادر بچه یا از كس دیگری كه اجرت او را بدهد اجرت بگیرد، احتیاط واجب آن است كه بچه را به او بدهد و روزه بگیرد.