ابنعقده کتابي دارد که در آن جا ٤٠٠٠ نفر از کساني که از حضرت امام جعفر صادق(ع) در علوم مختلف روايت داشتهاند ذكر ميکند و از هر کدام روايتشان را نقل ميکند. [1]
در رشتههاي ديگر علمی مثل علوم جديدۀ امروز مانند شيمی و فيزيک هم حضرت شاگرداني داشتهاند که فوقالعاده بودند مثل جابر بن حيان که وقتي کتابهايش را در اروپا ترجمه کردند لقب پدر شيمی به او دادند، هزار يا پانصد کتاب در رشتههاي مختلف علوم دارد و دائماً از حضرت امام صادق(ع) روايت ميکند: شخصيتي است که علوم و اطلاعات علمی عجيب و غريبي داشته است. او يک شاگرد از شاگردان حضرت است در رشتههاي ديگر هم حضرت شاگرداني داشته است. مثلاً رشتۀ تشريح يا همين توحيد مفضل که ترجمه شده است تهيه کنيد بخوانيد و ببينيد که در آن زمان حضرت صادق(ع) مردم را با چه علومی آشنا ميکردند.
نعمت ولايت اهلبيت(ع) که خداوند به ما عطا فرموده نعمت بسيار بزرگي است و همه بايد قدردان آن باشيم چون هرچه از اصول سعادت دنيا و آخرت و تمدّن حقيقي و واقعي و اخلاقيات بخواهيد در مکتب اهلبيت(ع) و در کلمات همۀ ائمه مخصوصاً امام جعفر صادق(ع) هست.
اهل سنت هم راجع به شخصيت حضرت صادق(ع) کتاب مستقل نوشتهاند ما نمیتوانيم نه در اين جلسه و نه در هزارها جلسۀ ديگر در اين موضوع شرح و بسط دهيم، وجود جامع الابعادي که انسان متحير ميشود از کجاي فضائل او سخن بگويد.
[1]. له کتب منها: کتاب أسماء الرجال الذين رووا عن الصادق(ع) أربعة آلاف رجل خرج فيه لکلّ رجل الحديث الذي رواه. علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص322؛ محدّث قمی، الکنی و الالقاب، ج1، ص358؛ خوئي، معجم رجال الحدیث، ج3، ص66.